De technologische ontwikkeling gaat in rap tempo en innovaties worden in het oeroude tennisspel steeds vaker toegepast. Daarom lichten we regelmatig een noviteit uit. Na de Virtual Reality training en de Tennis Agility Test staat de rol van data in dit artikel centraal.
De regels van het spel veranderen niet snel, maar de technologie wel. Elektronische lijnbewaking maakt de menselijke lijnrechters bij veel toernooien inmiddels overbodig. Elke bal wordt nauwkeurig in de gaten gehouden en gedocumenteerd door Hawkeye-Live. Hiermee komt veel data beschikbaar.
00-00.
Marleen Jansen is Sport Scientist bij de KNLTB en dagelijks bezig met het verzamelen, verwerken en analyseren van data. Op verzoek beantwoordt zij een game aan vragen over het nut en de toepassing van data en hoe ook jij als recreatiespeler profijt kan hebben bij het gebruik van statistieken. Handig tijdens de Voorjaarscompetitie!
15-00. Wat is de kracht van data?
‘Niet alleen binnen tennis, maar ook in andere sporten krijgen statistieken een steeds belangrijkere rol. Tegenwoordig mag tijdens wedstrijden worden gecoacht en informatie worden gedeeld. Dat betekent dus dat een speler bepaalde bronnen met data moet kunnen verwerken. Dit alles ook onder hoogspanning en wanneer bijvoorbeeld het zelfvertrouwen op dat moment laag is. Data kunnen voor bevestiging zorgen. Op het moment dat bijvoorbeeld een speler het gevoel heeft dat hij een laag percentage eerste services in slaat dan kan dat in zijn hoofd gaan zitten. Hierdoor wordt hij afgeleid van zijn taak en het uitvoeren van het tactische plan. Statistieken kunnen die onrust wegnemen.’
15-15. Kan het gebruik van data juist ook onrust veroorzaken?
‘Als een speler goed in de wedstrijd zit dan moet informatie van buitenaf dat niet verstoren. Vaak voelt een speler zelf ook wel aan waar zijn tegenstander op bepaalde momenten naar toe serveert. Het onderbuikgevoel klopt vaak genoeg op basis van ervaring. Of statistieken helpen is per speler afhankelijk. Ervaring krijgen in het gebruik ervan is daarom belangrijk. Bij de KNLTB laten we jeugdspelers vanaf 11-12 jaar kennismaken met data. Dat is in het begin nog beperkt met een telefoon met wedstrijdbeelden en statistieken die zijn afgeleid uit die beelden. Het gaat erom dat de kinderen leren ook bezig te zijn met wat er aan de overkant van het net gebeurt. Is mijn tegenstander zenuwachtig of mist hij veel aan zijn forehandkant? De jeugd heeft vaak alleen oog voor zichzelf. Opleiding is daarom cruciaal.’
30-15. Heb jij tips hoe we tijdens onze eigen voorjaarscompetitiewedstrijden nuttige data kunnen verzamelen en gebruiken?
‘Het leuke tijdens de competitie is dat teamgenoten naast de baan hun eigen speler mogen coachen. Tip is dan ook om vanaf de zijkant te kijken of je patronen ziet in het spel van de tegenstander en dat door te geven aan je teamgenoot. Onbewust kiezen bijvoorbeeld veel spelers, ook recreanten, bij het eerste punt van een game een vaste servicerichting. Dat is iets om goed in de gaten te houden. Teamleden moeten zich dus niet alleen focussen op het geven van technische of mentale tips aan hun teamgenoot, maar ook wat er aan de andere kant van het net gebeurt.’
30-30. Kun je een oefening geven voor in de training?
‘Op alle niveaus kan data tijdens de training worden geïntroduceerd. Een simpel voorbeeld is om tien services te slaan en dan te tellen hoeveel er in waren. In een wedstrijd word je dan meer bewust welke druk het oplevert als je vijf eerste services achterelkaar mist. Dat creëert bewustwording om minder vaart aan de opslag te geven om zodoende een hoger percentage in te krijgen. Spelers leren namelijk dat een tweede service een moment is om aan te pakken, daarom is het belangrijk om zo vaak mogelijk een eerste service in te slaan. Ook al heeft deze dezelfde snelheid als je tweede opslag.’
40-30. Als een speler al zijn keuzes maakt gebaseerd op data. Wint hij dan altijd?
‘Nee, want je hebt altijd te maken met een tegenstander. We kunnen natuurlijk modellen maken met voorspellingen, maar dat is nooit een garantie voor de toekomst. Er zijn theorieën dat als je altijd naar de hoek serveert waar je de hoogste winstpercentage hebt dat je dan succesvol bent. Maar je hebt niet de garantie dat je wint. Data blijven altijd een beschrijving over hoe het was, maar geven geen garantie voor de toekomst. Rafael Nadal en Roger Federer kennen elkaar door en door, maar toch waren het altijd mooie duels, omdat ze moesten reageren op elkaars tactiek. Data zijn dus niet alles bepalend. Het verrassingseffect moet ook behouden blijven. Mensen zijn immers geen machines, haha.’
